Thứ Sáu, 29 tháng 4, 2022

KIM SỬ (QUYỀN 103) HOÀN NHAN TÁ, HOÀN NHAN GIẢO TRỤ, THẠCH MẠT TRỌNG ÔN, Ô CỔ LUẬN LỂ TRUYỆN CHÚ DỊCH (金史完顏、完顏齩住、石抹仲溫、烏古論禮傳注譯(卷103)注譯)

Kim Sử quyển 103: Hoàn Nhan Tá, Hoàn Nhan Giảo Trụ, Thạch Mạt Trọng Ôn, Ô Cổ Luận Lể truyện (完顏、完顏齩住、石抹仲溫、烏古論禮卷103)

完顏佐、完顏齩住

完顏佐,本姓梁氏,初為武清縣巡檢。完顏齩住,本姓李氏,為柳口鎮巡檢。久之,以佐為都統,齩住副之,戍直沽寨。貞祐二年,乣軍遣張暉等三人來招佐,佐執之。翌日,劉永昌率眾二十人持文書來,署其年曰天賜,佐擲之,麾眾執永昌,及暉等並斬之。宣宗嘉其功,遷佐奉國上將軍,遙授德州防禦使,齩住鎮國上將軍,遙授同知河間府事,皆賜姓完顏氏。詔曰:「自今有忠義如是者,並一體遷授。」

Hoàn Nhan Tá, họ gốc là họ Lương. Ban đầu làm Võ THanh Huyện Tuần Kiểm. Hoàn Nhan Giảo Trụ, họ gốc là họ Lý, làm Khanh Khẩu Trấn Tuần Kiểm. Ít lâu sau, cho Tá làm Đô Thống, Giảo Trụ làm phó, phòng thủ Trực Cô Trại. Năm Trinh Hựu thứ hai, Củ quân (乣軍: tức quân đóng miền Bắc biên giới thời Liêu-Kim, gồm các bộ tộc ít người) gửi bọn Trương Huy ba người đến chiêu hàng Hoàn Nhan Tả, Tả bắt chúng. Hôm sau, Lưu Vĩnh Xương soái lĩnh bộ chúng hai mươi người cầm thư đến, gọi niên hiệu của mình là Thiên Tặng, Tá ném thư đi, chỉ huy quân chúng bắt Vĩnh Xương, chém hắn cùng với bọn Trương Huy. Tuyên Tông vui vì công ấy, cho đổi Tá làm Phụng Quốc Tướng Quân, nhận từ xa chức Đức Châu Phòng Vệ Sú, Giảo Trụ làm Trấn Quốc Thượng Tướng Quân, nhận chức từ xa làm Đồng Tri Hà Gian Phủ Sự, đều tặng cho họ Hoàn Nhan. Trong chiếu viết: "Tự nay có những người trung nghĩa như thế, đều một thể phong chức thụ nhận."

  贊曰:古者天子胙土命氏,漢以來乃有賜姓。宣宗假以賞一時之功,郭仲元、郭阿鄰以功皆賜國姓。女奚烈資祿、烏古論長壽皆封疆之臣而賜以他姓。貞祐以後,賜姓有格。夫以名使人,用之貴則貴,用之賤則賤,使人計功而得國姓,則以其貴者反賤矣。完顏霆、完顏佐皆賜國姓者,並附於此。

Khen rằng: Thời cổ Thiển Tử báo đền bằng đất đai và phong cho họ, từ thời Hán đến này đều tặng họ. Ví như Kim Tuyên Tông tặng thưởng một lúc những công ấy, Quách Trọng Nguyên, Quách A Lân vì công tính mà được tặng quốc tính. Nữ Hề Liệt Tư Lục và Ô Cổ Luận Trường Thọ đều là bậc hạ thần nơi biên cương mà được tặng họ khác. Từ niên hiệu Trinh Hựu về sau, tặng họ có quy cách. Phàm việc lấy tên họ sai khiến người khác, lấy cao quý tặng cao quý, lấy thấp hèn tặng thấp hèn, khiến cho người ta kể công mà đạt quốc tính, thì khiến kẻ cao quý thành thấp hèn. Hoàn Nhan Đình và Hoàn Nhan Tá đều là người được tặng quốc tính, đều làm phần phụ truyện ở đây. 

石抹仲溫

石抹仲溫,本名老斡,懿州胡土虎猛安人。充護衛十人長、太子僕正,除同知武甯軍節度使事、宿直將軍、器物局使。坐前在武寧造馬鞍虧直,章宗原之,改左衛將軍,遷左副點檢。坐征契丹逗遛,降蔡州防禦使。複召為左副點檢,遷知臨洮府事。泰和伐宋,青宜可內附,進爵二級,賜銀二百五十兩、重幣十端。詔曰:「青宜可之來,乃汝管內,與有勞焉。比與青宜可相合,其間諸事量宜而行。」頃之,諸道進兵,仲溫以隴右步騎五千出鹽川。八年,罷兵,改知河中府。崇慶初,遷陝西統軍使。貞祐二年,宋人攻秦州,促溫率兵敗之。尋充本路安撫使,改鎮南軍節度使。致仕。興定三年,卒。

Thạch Mạt Trọng Ôn, tên gốc là Lão Oát, người Ý Châu thuộc Hồ Thổ Mãnh An. Trọng Ôn được ung làm trưởng đội hộ vệ mười người, Thái Tử Bộc Chính, trừ Đồng Tri Võ Nịnh Quân Tiết Độ Sứ Sự, Sở Trực Tướng Quân, Vật Khí Cục Sứ. Trước bị tội do ăn xén tiền làm yên ngựa ở Võ Ninh, được Chương Tông tha, cải làm Tả Vệ Tướng Quân, dời làm Tả Phó Điểm Kiểm. Sau lại bị tội do chậm trễ chinh phạt Khiến Đan, giáng xuống làm Thái Châu Phòng Vệ Sứ. Lại chiêu làm Tả Phó Điểm Kiểm, dời làm Tri Lâm Thao Phủ Sự. Niên hiệu Thái Hòa phạt Tống, Thanh Tuyên Khả đến nội phụ, tiến phong tướng vị hai cấp, tặng hai trăm năm mươi lượng bạc, trọng tệ mười thỏi. Chiếu viết rằng: "Thanh Tuyên Khả đến, là việc ngươi quản, ngươi tham dự vào có công. Nếu ngươi và Thanh Tuyên Khả hợp nhau, giữa hai người mọi việc đều thương nghị cân nhắc thấy hợp mà làm." Không lâu sau, các đạo tiến quân, Trọng Ôn lấy năm nghìn bộ kỵ ở Lũng Hữu xuất quân ra khỏi Diêm Xuyên. Năm thứ tám, bãi binh, cải làm Tri Hà Trung Phủ. Đầu niên hiệu Sùng Khánh, dời làm Thiểm Tây Đô Quân Sứ. Trinh Hựu năm thứ hai, người Tống công Tần Châu, Trọng Ôn soái binh đánh bại chúng. Không lâu sau sung làm An Phủ Sứ lộ ấy, đổi làm Trấn Nam Quân Tiết Độ Sứ, sau về hưu. Hưng Định năm thứ ba, mất. 

烏古論禮

烏古論禮,本名六斤,益都猛安人。充習騎,累擢近侍局直長,轉本局副使、左衛副將軍。坐受沁南軍節度使兗王永成名馬玉帶,杖一百,削官解職。起為蒲速碗群牧副使,改武庫署令、宿直將軍,複為左衛副將軍、順州刺史,累遷武寧軍節度。泰和伐宋,為山東路兵馬都統副使兼副統軍、安化軍節度。八年,宋人請盟,罷兵馬都統官,仍以節度兼副統軍。大安三年,改知歸德府兼河南副統軍,曆知河南府。至甯初,改知太原府事。貞祐二年,兼河東北路安撫使。三年,充本路宣撫使,頃之,兼左副元帥。四年,太原被圍,未幾圍解,進官二階。興定三年,卒。

Ô Cổ Luận Lễ, tên gốc là Bát Cân, người thuộc Ích Đô Mãnh An. Được sung tập kỵ binh, nhiều lần được cất nhắc lên làm Cận Thị Cục Trực Trưởng, chuyển làm Phó Sứ cục ấy, Tả Vệ Phó Tướng Quân. Bị tội vì nhận ngựa tốt ngọc đai từ Sấm Nam Quân Tiết Độ Sứ Sung Vương Vĩnh Thành, chịu một trăm gậy, tước quan giải chức. Sau cho làm Bồ Tốc Oản Quần Mục Phó Sứ, cải làm Võ Khố Thự Lệnh, Túc Trực Tướng Quân, lại làm Tả Vệ Phó Tướng Quân, Thứ Sử Thuận Châu, nhiều lần chuyển làm Võ Ninh Quân Tiết Độ Sứ. Niên hiệu Thái Hòa phạt Tống, làm Sơn Đông Lộ Binh Mã Đô Thống Phó Sứ kiêm Phó Thống Quân, An Hóa Quân Tiết Độ Sứ. Năm thứ tám, người Tống xin đàm phán, bãi chức quan Binh Mã Đô Thống, vẫn giữ Tiết Độ kiêm Phó Thống Quân. Năm Đại An thứ ba, cải làm Tri QUý Đức Phủ kiêm Hà Nam Đông Thống Quân, Lịch Quan Tri Hà Nam Phủ. Luận Lễ đến Bồ Sơ, cải làm Tri Thái Nguyên Phủ Sự. Trinh Hựu năm thứ hai, kiêm Hà Đông Bắc Lộ An Phủ Sứ. Năm thứ ba, sung làm Tuyên Phủ Sứ lộ ấy. Không lâu sau, kiêm Tả Phó Nguyên Soái. Năm thứ tư, Thái Nguyên bị vậy, không lâu sau giải vây, tiến quan hai cấp. Hưng Định năm thứ ba, mất.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

HISTORY OF YUAN: BIOGRAPHY OF URYANGQADAI (CHAPTER 412): A TRANSLATION AND ANNOTATION (宋史孟珙傳注譯(卷412)注譯)

  1.   兀良合台,初事太祖。時憲宗為皇孫,尚幼,以兀良合台世為功臣家,使護育之。憲宗在潛邸,遂分掌宿衞。歲(乙)〔癸〕巳,[5]領兵從定宗征女真國,破萬奴於遼東。繼從諸王拔都征欽察、兀魯思、阿〔速〕、孛烈兒諸部。[6]丙午,又從拔都討孛烈兒乃、捏迷思部,平之。己酉,定宗崩。...