Thứ Sáu, 29 tháng 4, 2022

KIM SỬ HOÀN NHAN ĐÌNH TRUYỆN CHÚ DỊCH (QUYỀN 103) (金史完顏霆傳注譯(卷103)注譯)

Kim Sử quyển 103: Hoàn Nhan Đình truyện chú dịch (完顏霆卷103)

1.完顏霆,本姓李氏,中都寶坻人。粗知書,善騎射,輕財好施,得鄉曲之譽。貞祐初,縣人共推霆為四鄉部頭。霆招集離散,糾合義兵,眾賴以安。招撫司奏其事,遷兩官。霆與弟雲率眾數千巡邏固安、永清間,遙授寶坻縣丞,充義軍都統。劉璋說霆使出降,霆縛送經略司。遷三階,攝寶坻令,升都提控,遙授同知通州軍州事。

Hoàn Nhan Đình, họ gốc là Lý, người Trung Đô, Bảo Trì. Đình biết chữ qua loa, giỏi kỵ xạ, khinh tiền tài thích giúp người, được người trong hương khen ngợi. Đầu niên hiệu Trinh Hựu (1213-1217), người trong huyện cùng nhau tôn Đình làm thủ lĩnh bốn hương. Đình chiêu tập dân li tán, tập họp họ lại làm nghĩa binh, dân chúng nhờ vậy mà được yên ổn. Chiêu Phủ Tư tấu việc ấy lên, thăng quan hai cấp. Đình cùng em là Vân soái lĩnh bộ chúng vài nghìn người tuần tra giữa Cố An và Vĩnh Thanh, được cho làm Bảo Trì Huyện Thừa, được sung làm Nghĩa Quân Đô Thống. Lưu Chương thuyết phục Đình ra hàng, Đình trói hắn giải tới Kinh Lược Tư, được thăng quan ba cấp, kiêm nhiệm làm Bảo Trì Lệnh, thăng tới chức Đô Đề Khống, phong chức Đồng Tri Thông Châu Quân Châu Sự.

2.中都食盡,霆遣軍分護清、滄河路,召募賈船通餉道。遙授同知清州防禦事,從河北路宣撫使完顏仲元保清、滄。遙授通州刺史、河北東路行軍提控,佩金牌。舊制,宣撫副使乃佩金牌,仲元奏:「臣軍三萬,管軍官三人,皆至五品,乞各賜金牌。」廷議霆輩忠勇絕人,遂與之。改大名路提控,複取玉田、三河、香河三縣。徙屯濱、棣、淄,留副將孫江守滄州。江以滄州降于王楫,而江將兵圍觀州。霆乃詐作書與孫江,約同取滄州者。王楫得其書,果疑孫江與霆有謀,召江還,殺之。霆乃定觀州而還。進官三階,充濱、棣行軍都提控。未幾,遙授同知益都府事,加宣差都提控,遷棣州防禦使,賜姓完顏氏,屯海州。俄權單州經略司事,充宣差總領都提控。

Trung Đô hết lương thực, Đình sai quân chia đường phòng thủ đường sông hai châu Thanh, Thương, chiêu mộ thuyền buôn làm thông đường vận lương. Đình được phong làm Đồng Tri Thanh Châu Phòng Ngự Sự, theo Hà Bắc Lộ Tuyên Phủ Sứ Hoàn Nhan Trọng Nguyên bảo vệ Thanh, Thương Châu. Đình được điều làm Thông Châu Thứ Sử, Hà Bắc Đông Lộ Hành Quân Đề Khống, đeo kim bài. Theo điển chế cũ, Tuy Phủ Phó Sứ mới được đeo kim bài, Trọng Nguyên tâu rằng: "Thần quân ba vạn, quan quản quân ba người, chức đều đến ngũ phẩm, xin tặng kim bài cho mỗi người." Triều đình nghị bàn rằng bọn Hoàn Nhan Đình trung dũng hơn người, cho nên cho phép đeo kim bài. Đổi cho Đình làm Đại Danh Lộ Đề Khống, lấy lại được ba huyện Ngọc Điền, Tam Hà, Hương Hà. Dời quân đồn ở Tân, Lệ, Tri Châu, lưu Phó Tướng Tôn Giang thủ Thương Châu. Giang đem Thương Châu đầu hàng Vương Tiếp, hơn nữa Giang còn chỉ huy binh lính vây Quán Châu. Hoàn Nhan Đình bèn làm giả thơ đưa cho Tôn Giang, ước cùng lấy Thương Châu. Vương Tiếp bắt được thư ấy, quả nhiên nghi ngờ Tôn Giang và Đình thông mưu, cho vời Giang đến rồi giết hắn. Đình bèn bình định Quán Châu rồi quay về. Đình tiến quan ba cấp, sung làm Tân, Lệ Hành Quân Đô Đề Khống. Không lâu sau, được phong làm Đồng Tri Ích Đô Phủ Sự, gia phong Tuyên Sai Đô Đề Khống, dời làm Lệ Châu Phòng Ngự Sứ, tặng quốc tính Hoàn Nhan, phòng thủ Hải Châu. Không lâu sau cho làm Đan Châu Kinh Lược Tư Sự, sung làm Tuyên Sai Tổng Lĩnh Đo Đề Khống.

3.興定元年,泰安、滕、兗土寇蜂起,東平行省侯摯遣霆率兵討之,降石花五、夏全餘黨二萬人,老幼五萬口,充權海州經略副使。紅祆賊于忙兒寇海州,霆擊走之。二年,宋高太尉兵三萬駐朐山。霆軍乏糧,采野菜麥苗雜食之。宋兵柵朐山,下隔湖港,霆作港中暗橋,遣萬戶胡仲珪、副統劉斌率死士由暗橋登山,霆率兵四千人趨山下,約以昏時舉火為期,上下夾擊,宋兵大敗,墜澗溺水死者不可勝計,斬高太尉、彭元帥于陣,餘眾潰去。遷安化軍節度使,經略副使如故。以其子為符寶典書。逾月,宋兵複至,霆逆戰,駐兵城外。夜半,宋人乘虛逾城而入。經略使阿不罕奴失剌率兵扼戰,都統溫蒂罕五兒、副統蒲察永成、蒲察只魯身先士卒,殺二百餘人,城賴以完。詔五兒等各遷兩階。

Năm đầu Hưng Định (2 tháng 10 năm 1217 đến 27 tháng 1 năm 1218), giặc cướp ở Thái An, Đẳng Châu và Duyện Châu nổi lên như ong, Đông Bình Hành Tỉnh là Hầu Chí sai Đình soái lĩnh binh sỹ thảo phạt chúng, khiến dư đảng hai vạn người của Thạch Hoa Ngũ và Hạ Toàn đầu hàng, già trẻ cả thảy năm vạn người. Đình được sung làm Hải Châu Kinh Lược Phó Sứ. Giặc Hồng Hiên cầm đầu bởi Dư Mang Nhi cướp Hải Châu, Đình đánh chúng đi. Năm thứ hai (28 tháng 1 năm 1218 đến 17 tháng 1 năm 1219), Cao Thái Úy nhà Tống đem binh ba vạn đồn trú ở Cù Sơn. Quân của Đình thiếu lương, hái rau và lúa dại trộn chung mà ăn. Quân Tống xây hàng rào quanh Cù Sơn, phía dưới ngăn trở cảng thuyền trên hồ. Đình bèn bí mật xây cầu trong vùng, sai Vạn Hộ Hồ Trọng Khuê, Phó Thống Lưu Bân soái lĩnh quân cảm tử từ trên cầu leo lên núi, Đình soái lĩnh bốn nghìn quân binh từ trên núi xuống, hẹn nhau đến hoàng hôn thì đốt lửa làm hiệu, trên dưới cùng đánh kẹp lại, quân Tống đại bại, ngã rơi xuống nước chết đuối không biết bao nhiêu mà kể, chém đầu Thái Úy Cao và Bành Nguyên Sư tại trận, đám dư binh tan rã bỏ chạy. Đình được dời làm An Hóa Quân Tiết Độ Sứ, Kinh Lược Phó Sứ như cũ. Cho con Đình làm Phục Bảo Điển Sách. Qua một tháng, quân Tống lại đến, Đình nghịch chiến, đồn trú binh sỹ ngoài thành. Giữa đêm, người Tống thừa cơ trong thành trống không vượt tường mà vào. Kinh Lược Sứ A Bất Hãn Nô Thất Lạt soái lĩnh binh lính chống giữ, Đô Thống Ôn Đế Hãn Ngũ Nhi, Đô Thống Bồ Sát Vĩnh Thành, Bồ Sát Chỉ Lỗ đích thân đi trước hàng ngũ sĩ tốt, giết hơn hai trăm người, thành do vậy mà bảo toàn. Chiếu cho bọn Ngũ Nhi mỗi người thăng quan hai cấp.

4.四年,改集慶軍節度使,兼同知歸德府事。五年,改定國軍節度使,兼同知京兆府事,擢其子為護衛。元光元年,陝西行省白撒奏:「京兆南山密邇宋境,官民遷避其間者,無慮百萬人。可遣官鎮撫,庶幾不生他變。」宣宗以為然。十月,霆以本官為安撫使,守同知歸德府惟宏、大司農丞郭皓為副使,分護百姓之遷南山者。元光二年,卒。

Năm thứ tư (6 tháng 2 năm 1220 đến 24 tháng 1 năm 1221), đổi Đình làm Tập Khánh Quân Tiết Độ Sứ, kiêm chức Đồng Tri Quy Đức Phủ Sự. Năm thứ năm (25 tháng 1 năm 1221 đến 12 tháng 2 năm 1222), Đình được đổi làm Định Quốc Quân Tiết Độ Sứ, kiêm Đồng Tri Kinh Triệu Phủ Sự, đề bạt con Đình làm Hộ Vệ. Nguyên Quang năm thứ nhất (7 tháng 9 năm 1222 đến 1 tháng 2 năm 1223), Thiểm Tây Hành Tỉnh là Bạch Tát tấu rằng: "Kinh Triệu Nam Sơn nằm sát cạnh biên giới nước Tống, quan dân dời đổi chạy trốn ở giữa những nơi ấy ước phải trên dưới trăm vạn người. Có thể sai quan trấn giữ vỗ về, để không sinh sự biến khác." Kim Tuyên Tông cho vậy là phải. Tháng mười, Đình vốn đang làm An Phủ Sứ, cho Thủ Đồng Tri Quy Đức Phủ là Duy Hoành và Đại Tư Nông Thừa là Quách Hạo làm phó sứ, phân nhau bảo vệ bách tính dời đến Nam Sơn Năm Nguyên Quang thứ hai (2 tháng 2 năm 1223 đến 21 tháng 1 năm 1224), Hoàn Nhan Đình mất.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

HISTORY OF YUAN: BIOGRAPHY OF URYANGQADAI (CHAPTER 412): A TRANSLATION AND ANNOTATION (宋史孟珙傳注譯(卷412)注譯)

  1.   兀良合台,初事太祖。時憲宗為皇孫,尚幼,以兀良合台世為功臣家,使護育之。憲宗在潛邸,遂分掌宿衞。歲(乙)〔癸〕巳,[5]領兵從定宗征女真國,破萬奴於遼東。繼從諸王拔都征欽察、兀魯思、阿〔速〕、孛烈兒諸部。[6]丙午,又從拔都討孛烈兒乃、捏迷思部,平之。己酉,定宗崩。...