Thứ Sáu, 29 tháng 4, 2022

KIM SỬ HOÀN NHAN A LÂN TRUYỆN CHÚ DỊCH (QUYỀN 103) (金史完顏阿鄰傳注譯(卷103)注譯)


Kim Sử quyển 103: Hoàn Nhan A Lân truyện (完顏阿鄰卷103)

1.完顏阿鄰,本姓郭氏,以功俱賜姓完顏。大安中,李雄募兵,阿鄰與完顏仲元等俱應募,數有功。宣宗即位,遷通州防禦使。宣宗遷汴,阿鄰改同知河間府事兼清州防禦使,將所部兵駐清、滄,控扼山東。遷橫海軍節度使,賜以國姓。阿鄰與山東路宣撫副使顏盞天澤不相能,詔阿鄰當與天澤共濟國事,無執偏見,妄分彼此。尋改泰定軍節度使、山東西路宣撫使。是時,仲元亦積功勞,知濟南府,賜姓完顏,與阿鄰俱加從宜招撫使,詔書獎諭,且令計約涿州刺史從坦等軍恢復中都。於是,仲元、阿鄰部兵猥多,詔以三等差第之,上等備征伐,中下戍守,懦弱者罷去,量給地以贍其家。阿鄰所部「黃鶴袖軍」駐魚台者,桀驁不法,掠平民,劫商旅,道路不通,有司乞徙于滕州。詔阿鄰就處置之。頃之,破紅祆賊郝定于泗水縣柘溝村,生擒郝定,送京師斬之。

Hoàn Nhan A Lân, họ gốc là Quách, vì có công nên được ban tặng quốc tính Hoàn Nhan. Giữa niên hiệu Đại An (1209-1211), Lý Hùng chiêu mộ binh sĩ, A Lân cùng bọn Hoàn Nhan Trọng Nguyên đều đứng ra hưởng ứng, nhiều lần có công. Lúc Tuyên Tông lên ngôi, A Lân được chuyển làm Thông Châu Phòng Ngự Sứ. Tuyên Tông dời đô đến Biện Kinh, A Lân đổi làm Đồng Tri Hà Gian Phủ Sự kiêm Thanh Châu Ngự Sử, chỉ huy quân binh đồn trú Thanh Châu, Thương Châu, khống chế Sơn Đông. Đổi làm Hoàng Hải Quân Tiết Độ Sứ, được ban tặng quốc tính. A Lân cùng Sơn Đông Lộ Tuyên Phủ Phó Sứ Nhan Trản Thiên Trạch không hợp nhau, chiếu cho A Lân nên cùng với Thiên Trạch đồng tâm cứu quốc, không nên cố chấp giữ thiên kiến của mình, tự cao chia thành hai phe. Không lâu sau đổi làm Thái Định Quân Tiết Độ Sứ, Sơn Đông Tây Lộ Tuyên Phủ Sứ. Lúc bấy giờ, Hoàn Nhan Trọng Nguyên cũng tích lũy công lao, làm Tri Tế Nam Phủ, cũng được ban tặng quốc tính Hoàn Nhan, cùng A Lân làm Tòng Tuyên Chiêu Phủ Sứ, được tặng chiếu thư và phần thưởng, hơn nữa còn được lệnh cho cùng quân của bọn Trác Châu Thứ Sử Tòng Đản khôi phục Trung Đô. Do vậy, quân của Trọng Nguyên và A Lân nhiều quá, nên hoàng thượng xuống chiếu lệnh phân thành ba cấp, cấp thượng chuẩn bị việc chinh phạt, cấp trung đảm nhận việc phòng thủ, còn những kẻ yếu ớt thì loại bỏ cho về, lượng cấp đất để nuôi  dưỡng gia đình họ. Quân của A Lân được gọi là "Hoàng Hạc Tụ Quân" (Quân có tay áo màu vàng hình chim hạc), đồn trú ở Ngư Đài, đều ngang ngược vô kỷ luật, cướp bóc dân thường và các đoàn thương buôn, khiến cho đường đi không được thông, có quan lại xin cho dời về Đằng Châu. Chiếu cho A Lân xử trí chúng. Không lâu sau, phá giặc Hoàng Hiên do Hác Định cầm đầu ở huyện Tứ Thủy, thôn Gia Câu, bắt sống Hác Định, áp giải về kinh sư để chém hắn.

2.近制,賜本朝姓者,凡以千人敗敵三千者賜及緦麻以上,敗二千人以上者賜及大功以上,敗千人以上賜止其家。阿鄰既賜姓,以兄守楫及從父兄弟為請。宰臣奏阿鄰功止賜一家,宣宗特詔許之。至是仲元上奏曰:「臣頃在軍旅,才立微功,遽蒙天恩,賜之國姓,非臣殺身所能仰報。族兄徐州譏察副使僧喜、前汾州酒同監三喜、前解州鹽管勾添章、守興平縣監酒添福猶姓郭氏。念臣與僧喜等昔同一家,今為兩族,完顏阿鄰與臣同功,皇恩所加並及本族,僧喜等四人乞依此例。」不許。改輝州經略使。

Xét theo chế độ gần đây, việc ban tặng quốc tính là như sau: phàm những kẻ lấy một nghìn người đánh bại ba nghìn quân địch thì được ban quốc tính cho thân thuộc mang trang phục lễ tang ba tháng, phàm những ai đánh bại trên hai nghìn địch tặng quốc tính cho thân thuộc mang trang phục lễ tang chín tháng, phàm đánh bại trên một nghìn địch thì chỉ được tặng quốc tính gia đình họ thôi. Vì A Lân đã được ban quốc tính, nên xin cho anh là Quách Thủ Tiếp và anh em họ. Tể Tướng  tấu báo A Lân công chỉ được tặng quốc tính trong nhà, Tuyên Tông lại đặc biệt xuống chiếu đồng ý cho anh em họ A Lân được ban họ nhà vua. Đến lúc này thì Trọng Nguyên bèn dâng tấu nói: "Thần gần đây trong quân đội mới lập được công nhỏ mà đã chịu thánh ân, được ban tặng quốc tính, không phải là ân nghĩa mà thần có thể lấy tính mạng bản thân cúi mình báo đáp. Người anh cùng gia tộc ở Từ Châu nhậm chức Cơ Sát Phó Sứ Quách Tăng Hỉ, Quách Tam Hỉ trước từng nhậm chức Phần Châu Tửu Đồng Giám, Quách Thiêm Chương trước nhậm chức Giải Châu Giám Quản Câu, Quách Thiêm Phúc nhậm chức Thủ Hưng Bình Huyện Giám Tửu vẫn còn mang họ Quách. Thiết nghĩ thần cùng bọn Quách Tăng Hỉ xưa cùng một nhà, mà nay đã thành hai tộc riêng biệt, Hoàn Nhan A Lân với thần công lao giống nhau, hoàng ân ban tặng quốc tính cho hết cả tộc A Lân, vậy xin theo lệ ấy phong bọn Quách Tăng Hỉ bốn người quốc tính đi vậy." Hoàng thượng không chấp thuận. Đổi làm Huy Châu Kinh Lược Sứ.

3.阿鄰有眾萬五千,詔分五千隸東平行省,其眾泣訴雲:「我曹以國家多難,奮義相從,捐田宅,離親戚,轉戰至此,誓同立功,偕還鄉里。今將分配他軍,心實艱苦。乞以全軍分駐懷、衛、輝州之間,捍蔽大河,惟受阿鄰節制。」阿鄰亦不欲分之,因以為請。宰臣奏:「若遂聽之,非唯東平失備,他將仿效,皆不可使矣。」宣宗以為然。加遙授知河南府事,應援陝西。阿鄰將兵八千,西赴至潼關,聞京兆已被圍,游騎至華州,陝西行院欲令阿鄰駐軍商、虢,拒東向之路。阿鄰上奏:「臣本援陝西,遇難而止,豈人臣之節?夫自古用兵,步騎相參,乃可以得志。今乃各有所屬,臨難不救,互分彼此。今臣所統皆步卒,願賜馬軍千人,則京兆之圍不足解矣。」宣宗謂皇太子曰:「阿鄰赴難不回,固善矣。而軍勢單弱,且駐內地以觀事變,並以虢州兵五千付之,使乘隙而進,卿以此意諭之也。」

A Lân có quân một vạn năm nghìn người, chiếu phân năm nghìn quân quy thuộc Đông Bình Hành Tỉnh, quân sỹ đó khóc thề rằng: "Bọn tôi vì quốc gia gặp phải nhiều gian nan, phần khích mộ nghĩa mà theo, từ bỏ ruộng vườn nơi ở, xa lìa thân thích, chuyển chiến đến nay, cùng thề lập công, cùng nhau về quê. Ấy thế mà nay sắp phân chia chúng tôi sung vào quân khác, trong lòng thực hết sức đau khổ. Xin được cho toàn quân phân nhau đồn trú  giữa các châu Hoài, Vệ, Huy, che chở bảo vệ cho Hoàng Hà, mong được nhận sự tiết chế của A Lân." A Lân cũng không muốn phân, do vậy nên dâng thư cầu xin. Tể tướng tấu rằng: "Nếu như nghe chúng, không chỉ duy có Đông Bình đánh mất sự phòng bị, các tướng khác cũng bắt chước như thế, sẽ rất khó sai khiến." Tuyên Tông cho là phải, bèn gia phong A Lân làm Thụ Tri Hà Nam Phủ Sự, Ứng Thụ Thiểm Tây. A Lân chỉ huy quân binh tám nghìn, dời về phía tây đến Đồng Quan, nghe nói Kinh Triệu đã bị vây, du kỵ (quân Mông Cổ) đến Hoa Châu, Giang Tây Hành Viện muốn lệnh A Lân đồn trú quân binh ở Thương, Quắc, phòng vệ các lộ hướng đông. A Lân dâng tấu viết rằng: "Thần vốn dĩ đi cứu Thiểm Tây, gặp phải khó khăn mà dừng, thì há có phải lễ tiết của kẻ làm tôi. Huống chi tự cổ dụng binh, bộ kỵ đều phối hợp tham gia mới có thể đạt thành công theo ý nguyện, nay mỗi loại đều phân chia riêng biệt, gặp khó không cứu, phân thành hai phe. Nay thần thống lĩnh toàn bộ binh, muốn được tặng quân mã nghìn người, thì mới có thể giải vây cho thành Kinh Triệu vậy." Tuyên Tông nói với hoàng thái tử (tức Kim Ai Tông) rằng: "A Lân gặp khó không quay đầu lui, vốn là việc tốt đấy. Nhưng thế quân của y đơn độc yếu ớt,  hơn nữa chỉ có thể đồn trú nội địa để quan sát sự biến, nên lấy binh năm nghìn từ Quắc Châu giao cho y, khiến y tìm cơ hội mà tiến, khanh hãy lấy ý này dụ cho y biết." 

4.興定元年,遷元帥右都監,出秦州伐宋。宋統制吳筠守皂角堡,城三重,據山之巔。阿鄰分兵絕其汲路,克其外城,再克其次城。宋兵縱火而出,阿鄰以騎兵邀之,遣步卒襲其後,宋兵敗,生獲吳筠及將校二百人,馬數百匹,糧萬石及兵甲衣襖。複敗宋兵于裴家莊六穀中,斬五百級,墜澗死者甚眾。又敗之于寒山嶺、龍門關、大石渡,得粟二千余石。複敗之於稍子嶺,斬首二千餘級,生擒百人。是時三月,宿麥方滋,阿鄰留兵守之。已而宋兵大至,金兵敗,阿鄰戰沒。贈金紫光祿大夫、西京留守。

Năm đầu niên hiệu Hưng Định, đổi làm Nguyên Soái Hữu Đô Giám, xuất quân từ Tần Châu phạt Tống. Thống Chế nhà Tống là Ngô Quân thủ thành nhỏ Tảo Giác, thành có ba lớp tường, dựa vào đỉnh núi. A Lân phân binh tuyệt đường cung cấp nước, lấy được thành ấy, lại lấy được thành tiếp theo. Quân Tống phóng hỏa ra khỏi thành, A Lân lấy kỵ binh đón đánh chúng, sai bộ binh đánh vào phía sau, quân Tống bại, bắt sống Ngô Quân cùng tướng giáo hai trăm người, ngựa vài trăm con, lương thực một vạn thạch cùng binh khí áo giáp. Lại bại quân Tống ở Bùi Gia Trang Lục Cốc, chém năm trăm thủ cấp, địch rớt xuống khe nước rất nhiều. Lại bại chúng ở Trại Sơn Lĩnh, Long Môn Quan, Đại Thạch Độ (bến Đại Thạch), láy được hơn hai nghìn thạch thóc. Lại đánh bại quân Tống ở Sao Tử Lĩnh, chém đầu hai nghìn thủ cấp, bắt sống một trăm người. Lúc ấy tháng ba, lúa mạch vừa nhú lên, A Lân lưu binh đồn trú ở đấy. Không lâu sau người Tống kéo đại quân tới, quân Kim thất bại, A Lân tử trận. Tặng Kim Tử Quang Lộc Đại Phu, Tây Kinh Lưu Thủ. 

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

HISTORY OF YUAN: BIOGRAPHY OF URYANGQADAI (CHAPTER 412): A TRANSLATION AND ANNOTATION (宋史孟珙傳注譯(卷412)注譯)

  1.   兀良合台,初事太祖。時憲宗為皇孫,尚幼,以兀良合台世為功臣家,使護育之。憲宗在潛邸,遂分掌宿衞。歲(乙)〔癸〕巳,[5]領兵從定宗征女真國,破萬奴於遼東。繼從諸王拔都征欽察、兀魯思、阿〔速〕、孛烈兒諸部。[6]丙午,又從拔都討孛烈兒乃、捏迷思部,平之。己酉,定宗崩。...