SỬ VÀ GAME

Mình đam mê lịch sử từ nhỏ. Mình vẫn còn giữ cuốn "Thành Lũy" mua từ năm 1998 (khi mình 8 tuổi). Cuốn sách có hình minh họa và mình rất thích thú khi đọc nó. Lớn hơn một chút mình mua 2 quyển về lịch sử nước Pháp, một từ thời Clovis cho đến Jean d'Arc, hai là từ thời Henry IV cho đến vua mặt trời Louis XIV. Cả hai sách đều đã mất, thật đáng tiếc.

Nhưng ngoài đọc sách ra mình cũng rất thích chơi game. Điều này làm ảnh hưởng tới việc mình học các môn khác ở trường. Mình sợ nhất toán, và thích nhất sử. Nhưng dưới mái trường ở Việt Nam thì các môn khoa học tự nhiên được xem trọng trong khi các môn nhân văn và khoa học xã hội bị xem nhẹ. Dẫu sao thì ham muốn tìm hiểu lịch sử của mình cũng ảnh hưởng rất lớn đến cách mình chọn game. Mình hoàn toàn chọn những game tái hiện lại lịch sử chứ không chơi các game nào khác, trừ Stalker: Shadow of Chernobyl.

Game đầu tiên mình chơi nhiều là Cossacks: Back to War. Mình rất thích game này dù về mặt chiến thuật nó có thể không bằng Starcraft II. Nhưng nó tái hiện lại lịch sử Châu Âu thế kỷ thứ XVII và XVIII. Các đơn vị quân đội đều mô phỏng dựa trên các binh chủng có thật. Ví dụ như Pháp có chasseurs, Anh có highlanders, Phổ có musketeers đặc biệt (rất mạnh). Một điểm hay của game đó là bạn có thể tạo số lượng quân gần như vô tận. Mình không biết engine game có thể xử lí được bao nhiêu lính, nhưng nó không có giới hạn. Đây cũng là điểm yếu của game vì ai có lính xịn và nhiều lính thì người đó thắng, ta gọi là lấy thịt đè người. Một điểm sáng khác của game đó là các tòa nhà đều được mô phỏng dựa trên các kiến trúc có thật ngoài đời. Mình rất tòa nhà chính của Áo, nhà lính thế kỷ thứ XVIII của Phổ, vân vân.

Game thứ hai mà mình chơi là Medieval Total War I. Mình có chơi Shogun trước đó ở nhà anh họ thân thiết của mình, nhưng mình chọn Medieval Total War vì mình thích giai đoạn lịch sử thời Trung cổ. Phải nói game này cách mạng dạng game chiến thuật. Mình thích nhạc của game, rất hợp với thời đại. Game có các binh chủng như archers, feudal sergeant, feudal spearmen, feudal knights, chivalric knights... Ngoài ra còn có các đơn vị đặc biệt như Nga có Druzhina, Mông Cổ có Mongol horse archers, Mongol heavy lancers, Thụy Sĩ có swiss pikemen (rất mạnh). Nói chung đơn vị quân đội có thể không phong phú bằng các game về sau nhưng đủ dùng. Các loại binh lính như feudal dismounted knights không có sẵn mà phải cho lính xuống ngựa. Vì mình không biết làm cách nào để cho chúng xuống ngựa nên mình tìm cách hack để nhà lính tạo được chúng. Có hai điểm mình thích ở game này hơn các game sau đó là, nếu vùng Thụy Sĩ (Switzerland) nổi loạn thì đúng vào năm ấy (mình không nhớ rõ), vùng ấy sẽ thành một phe mới (faction). Điểm thứ hai mình thích đó là nếu ta đã tận diệt một phe mà vùng lãnh thổ cũ của phe đó nổi loạn thì phe đó có thể tái xuất hiện (reappear). Các game sau, ngay cả Rome II Total War cũng không có.

Game tiếp theo mình chơi là Rome I Total war. Đây là game đầu tiên nâng cấp (update) giao diện game lên 3D. Các binh chủng cũng phong phú hơn. Cách điều khiển trận đánh cũng đa dạng. Lầu đầu mình chơi game này là ở nhà anh họ mình mà mình có nói ở trên. Vì máy mình yếu nên mình chơi trên nhà anh ấy. Cả hai anh em đều mê tít game này. Nhưng trong game có những điểm không đúng với lịch sử. Ví dụ như hoplites của các thành bang Hy Lạp lại cấm giáo dài y như hoplites của Macedon. Hay như Ai Cập có chiến xa và lính trang bị giống thời kỳ trước hơn là thời Hy Lap hóa của Ai Cập (Hellenization). Do đó, sau khi mình mua máy mới thì mình chơi mod Rome Total War Realism. Mod này làm cho game thực tế hơn, khó hơn, và đẹp hơn. Mình nhớ những đợt phản công gian nan khi mình chơi phe Rome chống lại xứ Gauls. Địch luôn đông hơn về quân số nên đánh rất vất vả. Một điểm quan trọng có trong game này mà Medieval Total War I và Shogun Total War I không có chính là đơn vị quân hộ vệ của các tướng lĩnh của bạn (general bodyguard) được tự động hồi phục miễn phí. Lắm lúc trong Medieval Total War I, tướng trải qua nhiều trận chỉ còn duy nhất một người một ngựa, dễ bị giết.

Game kế tiếp là Medieval Total War II. Khỏi nói game này được đánh giá rất cao. Giao điện dễ nhìn hơn, trận đánh hấp dẫn hơn. Trong game này, khác với Medieval I, Pháp có những đơn vị kỵ binh mạnh và đặc thù mà các nước khác không có. Anh có longbowmen, đế chế La Mã Thánh Thần có Teutonic knights và Gothic knights. Mình thích dụng cụ công thành. Điểm hay khác là so với Rome, Medieval II cho phép huấn luyện một lúc tới 2-4 units, trong khi trong Rome mỗi turn chỉ được 1 unit.

Một trong những mod mình chơi nhiều nhất, cảm thấy hay nhất, đam mê nhất, và học lịch sử nhiều nhất là mod Broken Crescent. Mod lấy bối cảnh chiến tranh ở vùng Trung cận đông  (middle east) và tái hiện các đế chế Hồi giáo ví dụ như đế chế Seljuk xứ Rum (Seljuk of Rum), Seljuk xứ Iraq (Seljuk of Iraq), đế chế Khwarezmia, đế chế Ghurid (Afghanistan), đế chế Ghaznavid, Caliph Abbasid,...Mình rất đam mê lịch sử Trung cận đông, và nghiên cứu về tổ chức quân sự của các phe kể trên. Mình down cuốn Cambridge History of Iran và Turkestan Down to the Mongol Invasion của nhà sử học Nga nổi tiếng Vasily Barthold để đọc và hiểu thêm vùng này. Mình cũng tự học bảng ký tự Arab. Mình cảm thấy chữ Arab rất đẹp. Qua đó mình biết không phải chỉ trong chữ Hán mới có thư pháp, mà chữ Arab cũng có. Tiếc là mình không đủ sức để học tiếng Arab cổ. Nếu học được có thể đọc rất nhiều sách của các nhà sử học Arab và Ba Tư nổi tiếng. May thay, có một cuốn sách mình đang đọc, đó là cuốn Histoire du Sultan Djelal Ed-Din Mankborti (Jalal ad-Din Mingburnu جلال ‌الدین خوارزمشاه‎). Sách được viết bởi nhà sử học Al-Nasawi dịch bởi nhà sử học Pháp O.Houdas. Khi nào rảnh mình sẽ dịch cuốn này post lên đây, vì Jalal ad-Din Mingburnu, thái tử của xứ Kharezmia, là một nhà quân sự có tài. Ông đã đánh bại quân Mông Cổ ở trận Parwan (quân số ông đông hơn quân Mông Cổ).

 Giáp trụ Châu Âu trong kinh thánh Maciejowski

Game cuối cùng mà mình chơi là Mount and Blade: Warband. Đây là game mới lạ, rất đẹp và được đánh giá cao. Mình chỉ chơi phiên bản gốc một thời gian ngắn. Sau đó mình chuyển sang chơi mod. Mod đầu tiên mình chơi đó là 1257AD. Game lấy bối cảnh Châu Âu và vùng Syria và Israel ngày nay. Các áo giáp đều dựa trên cuốn kinh thánh Maciejowski (Maciejowski Bible). Mod tiếp theo mà mình rất tâm đặc là mod 12th. Mod lấy bối cảnh lịch sử thế giới thế kỷ thứ 12, là một trong những mod mà đánh giá là đẹp nhất mà mình từng thấy. Trong đó có cả Nam Tống, Kim, Tây Liêu (Qara Khitai), Tây Hạ, Mông Cổ, các đế chế Hồi giáo,... Phải nói đây là một mod rất hiếm phản ảnh lịch sử quân sự Đông Á. Toàn bộ giáp trụ đều được phục dựng lại từ tranh vẽ đời Tống. Kỵ binh Thiết Phu Đồ, Thiết Diêu Tử đều có mặt trong đó. Đây cũng là mod hay nhất mà mình từng chơi. Nghe nói trong tương lai mod sẽ bao gồm cả Đại Việt.

Trên đây là một số game mà mình chơi qua. Hi vọng các bạn chia sẻ.